
Εθελοντικό Σύστημα Γεωγραφικής Προέλευσης «Προϊόν Ορεινής Γεωργίας Τροόδους».
Το Σύστημα Γεωγραφικής Προέλευσης «Προϊόν Ορεινής Γεωργίας Τροόδους» είναι εθελοντικό και διέπεται από ένα πλαίσιο που καθορίζει ο Φορέας Πιστοποίησης και Διαχείρισης του.
Οι αρχές του Εθελοντικού Συστήματος Γεωγραφικής Προέλευσης περιλαμβάνουν την εφαρμογή καλλιεργητικών πρακτικών που χωρίζονται σε 4 Πυλώνες:
Πυλώνας 1 - Προϊόν Ορεινής Γεωργίας - Ταυτότητα Γεωργικής Εκμετάλλευσης
Ο Πυλώνας 1 των κριτηρίων αφορά τις ελάχιστες προϋποθέσεις που ισχύουν για τη συμμετοχή παραγωγού στο Εθελοντικό Σύστημα Γεωγραφικής Προέλευσης «Προϊόν Ορεινής Γεωργίας Τροόδους». Όλα τα κριτήρια είναι υποχρεωτικά στην εφαρμογή τους.

Πυλώνας 2 - Κοινωνική & Επιχειρηματική ευθύνη
Ο Πυλώνας 2 των κριτηρίων αφορά τις ελάχιστες προϋποθέσεις που εφαρμόζονται για την κοινωνική και επιχειρηματική ευθύνη του παραγωγού στην περιοχή και το χώρο εργασίας, και αποτελείται από δύο ενότητες. Ο Πυλώνας εξυπηρετεί παράλληλα την προϋπόθεση εξασφάλισης άμεσων ενισχύσεων που προκύπτει από το άρθρο 14, καν. 2112/2021 σχετικά με την Κοινωνική αιρεσιμότητα, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή το 2025.
Η 1η ενότητα σχετίζεται με πρακτικές που έχουν ως στόχο τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας, ως μέρος της εταιρικής ευθύνης. H 2η ενότητα αφορά τις ευθύνες που αναλαμβάνει ο παραγωγός για τη διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων στην εκμετάλλευση. Ο Πυλώνας 2 αποτελείται από υποχρεωτικά και προαιρετικά κριτήρια. Τα προαιρετικά κριτήρια τυγχάνουν μοριοδότησης και για την εξασφάλιση του πιστοποιητικού θα πρέπει να εφαρμόζονται απαιτήσεις που συγκεντρώνουν τουλάχιστον 12 μονάδες για να καταστούν επιλέξιμοι.
Πυλώνας 3 – Ανάληψη Ευθύνης για την ποιότητα και ασφάλεια τροφίμων
Ο Πυλώνας 3 των Κριτηρίων αναφέρεται στις ενέργειες που πρέπει να εφαρμόζει ο παραγωγός σχετικά με τη διασφάλιση της ποιότητας και ασφάλειας των τροφίμων σε όλη τη παραγωγική διαδικασία και αποτελείται από τρεις ενότητες. Η 1η ενότητα σχετίζεται με την ορθολογιστική χρήση των φυτοπροστατευτικών ουσιών με σκοπό την παραγωγή προϊόντων χωρίς υπολείμματα χημικών ουσιών με βάση την κείμενη εθνική νομοθεσία. Η 2η ενότητα αφορά τις καλλιεργητικές πρακτικές που αναλαμβάνει ο παραγωγός, εφαρμόζοντας αρχές ολοκληρωμένης διαχείρισης με σκοπό τη μείωση της χρήσης των χημικών σκευασμάτων. Η 3η ενότητα αφορά το χειρισμό των προϊόντων μετασυλλεκτικά. Ο Πυλώνας 3 αποτελείται από υποχρεωτικά και προαιρετικά κριτήρια. Τα προαιρετικά κριτήρια τυγχάνουν μοριοδότησης και για την εξασφάλιση του πιστοποιητικού θα πρέπει να εφαρμόζονται απαιτήσεις που συγκεντρώνουν τουλάχιστον 12 μονάδες.
Πυλώνας 4 - Ευθύνη για το περιβάλλον και τις μελλοντικές γενεές
Ο Πυλώνας 4 αναφέρεται στις ενέργειες που πρέπει να υλοποιήσει ο παραγωγός για την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος, και αποτελείται από 5 ενότητες. Η 1η ενότητα σχετίζεται με την γονιμότητα και βελτίωση του εδάφους και τη δημιουργία ενός αποδοτικού υποστρώματος ανάπτυξης των φυτών. Η 2η ενότητα αφορά ενέργειες για την προστασία των υπόγειων και επιφανειακών υδάτινων πόρων. Η 3η ενότητα αφορά τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στην εκμετάλλευση. Η 4η ενότητα αφορά την ορθολογιστική διαχείριση των αποβλήτων με σκοπό την ελαχιστοποίηση της ρύπανσης στην εκμετάλλευση. Τέλος, η 5η ενότητα αναφέρεται σε δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Ο Πυλώνας 4 αποτελείται από υποχρεωτικά και προαιρετικά κριτήρια. Τα προαιρετικά κριτήρια τυγχάνουν μοριοδότησης και για την εξασφάλιση του πιστοποιητικού θα πρέπει να εφαρμόζονται απαιτήσεις που συγκεντρώνουν τουλάχιστον 12 μονάδες.
Βιολογική γεωργία
Οι παραγωγοί οι οποίοι εφαρμόζουν πρακτικές βιολογικής καλλιέργειας και φέρουν πιστοποιητικό βιολογικής παραγωγής προϊόντων από αναγνωρισμένο φορέα πιστοποίησης, λαμβάνουν εφάπαξ 8 μόρια από τον Πυλώνα 3 και από τον Πυλώνα 4. Η συνθήκη αυτή ισχύει και για τα προϊόντα τα οποία βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο μετατροπής τους από συμβατικά σε βιολογικά.
Φορέας Πιστοποίησης & Διαχείρισης
Ο Φορέας Πιστοποίησης & Διαχείρισης αποτελεί το σώμα που φέρει την πλήρη ευθύνη για την εφαρμογή του Σήματος Πιστοποίησης. O Φορέας Πιστοποίησης αποτελείται από τρία μέλη τα οποία προέρχονται από τους πιο κάτω φορείς:
-
Σεδιγέπ Ορεινής-Πιτσιλιάς Τροόδους Λτδ (2)
-
Α.Μ. Φιλαγροτική Συμβουλευτική Λτδ (1)
Ο Φορέας αναλαμβάνει την διεκπεραίωση όλων των εργασιών που σχετίζονται με την διαδικασία εφαρμογής του προτύπου για την παραγωγή πιστοποιημένων προϊόντων. Έχει την αρμοδιότητα για την ένταξη, τον αποκλεισμό ή τη διαγραφή των παραγωγών, την έκδοση και ανανέωση του πιστοποιητικού συμμετοχής και την έγκριση του Σύμβουλου Γεωπόνου. Οι αποφάσεις του λαμβάνονται με πλειοψηφία.
Σύμβουλο Γεωπόνος
Ο Σύμβουλος Γεωπόνος είναι συμβεβλημένος με το Φορέα Πιστοποίησης και αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ του Φορέα και των παραγωγών. Έχει αρμοδιότητα την επίβλεψη της παραγωγής προϊόντων, την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, την ενημέρωση των παραγωγών για τις πρόνοιες του προτύπου, την διενέργεια επιτόπιων ελέγχων και την πραγματοποίησης του τελικού ελέγχου για την ενέργεια της πιστοποίησης των προϊόντων.
Διαδικασία Πιστοποίησης
Η συμμετοχή ενός παραγωγού στο Εθελοντικό Σύστημα «Προϊόν Ορεινής Γεωργίας Τροόδους» προϋποθέτει την εκδήλωση ενδιαφέροντος από πλευράς του παραγωγού. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να συμπληρωθεί η Αίτηση Συμμετοχής του ενδιαφερόμενου και η υποβολή της στον Φορέα Πιστοποίησης. Στην αίτηση θα πρέπει να γίνει αναφορά στα προϊόντα που θα πιστοποιηθούν και να συμπληρωθούν τα στοιχεία των αγροτεμαχίων στα οποία καλλιεργούνται.
Η παραλαβή της αίτησης από το Φορέα Πιστοποίησης σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας ένταξης τους παραγωγού στο Εθελοντικό Σύστημα. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει την απάντηση του Φορέα στο Αίτημα και τον ορισμό της 1ης επίσκεψης του εγκεκριμένου από το Φορέα Πιστοποίησης Σύμβουλου Γεωπόνου στις εγκαταστάσεις του παραγωγού.
Ο Σύμβουλος Γεωπόνος ενημερώνει τον παραγωγό για τις απαιτήσεις συμμόρφωσης του Προτύπου και εφόσον ο παραγωγός είναι έτοιμος και πληροί τις προϋποθέσεις συμμετοχής ορίζεται ημερομηνία Επιτόπιου Ελέγχου. Η επιθεώρηση γίνεται από το Σύμβουλο Γεωπόνο και ο παραγωγός οφείλει να προσκομίσει όλα τα απαιτούμενα έγγραφα με βάση τις επιλογές μοριοδότησης και τις υποχρεωτικές δεσμεύσεις.
Το Πιστοποιητικό συμμετοχής στο Εθελοντικό Σύστημα Γεωγραφικής Προέλευσης «Προϊόν Ορεινής Γεωργίας Τροόδους» παραχωρείται με την προϋπόθεση ότι ο παραγωγός πληροί τα υποχρεωτικά κριτήρια και εξασφαλίζει την ελάχιστη μοριοδότηση στα προαιρετικά κριτήρια. Το πιστοποιητικό έχει ισχύ για ένα χρόνο και κατά την ετήσια επισκόπηση ανανέωσης του ελέγχονται ξανά όλες οι πρόνοιες του Εθελοντικού Συστήματος.
Μη εξασφάλιση των ελάχιστων σημείων που απαιτούνται με βάση τις προδιαγραφές του Προτύπου κατά τον έλεγχο, σημαίνει αυτόματα μη εξασφάλιση του πιστοποιητικού συμμετοχής. Σε τέτοια περίπτωση και εφ` όσον ο παραγωγός το επιθυμεί γίνεται επανέλεγχος σε χρονική περίοδο που καθορίζεται μεταξύ του παραγωγού και του Σύμβουλο Γεωπόνου. Μη εξασφάλιση των ελάχιστων σημείων για 2η φορά προϋποθέτει τον αποκλεισμό του παραγωγού για την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο.
Κατά τη διάρκεια ισχύς του πιστοποιητικού ο Φορέας Πιστοποίησης προβαίνει σε ελέγχους ρουτίνας για να διαφανεί η συμμόρφωση των παραγωγών. Στις περιπτώσεις που υπάρχουν παρατυπίες και ανάλογα με τη σοβαρότητα της παρατυπίας ορίζονται χρηματικές ποινές που θα επιβάλλονται στον παραγωγό που αθέτησε πρόνοιες του προτύπου.
Στις περιπτώσεις όπου διαπιστωθεί ασυνέπεια εκ μέρους του παραγωγού γίνεται σύσταση από πλευράς του Φορέα Πιστοποίησης για συμμόρφωση και ορίζεται επιθεώρηση επανελέγχου. Σε ενδεχόμενη μη συμμόρφωση του παραγωγού σε επανέλεγχο τίθεται σε ισχύ διαδικασία διαγραφής του παραγωγού για την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο.
Διαδικασία διαγραφής
Ο Σύμβουλος Γεωπόνος δύναται να προτείνει τη διαγραφή ή τον προσωρινό αποκλεισμό μέλους με αιτιολογημένη εισήγηση του στο Φορέα Πιστοποίησης και Διαχείρισης.
Κατά τη διαδικασία διαγραφής, ο παραγωγή ενημερώνεται γραπτώς από το Φορέα Πιστοποίησης ότι έχει διαγραφεί ή αποκλειστεί από το Μητρώο Μελών για ανάλογο χρονικό διάστημα με αναφορά στους λόγους που οδήγησαν στην απόφαση αυτή. Κατά συνέπεια, αφαιρείται από τον εν λόγω παραγωγό το δικαίωμα να διαθέσει προϊόντα τα οποία φέρουν τη σχετική Σήμανση.